ریاضی، یکی از دروسی است که بسیاری از داوطلبان کنکور از آن می ترسند و یا حتی آن را از برنامه مطالعاتی خود حذف می کنند؛ اما حقیقت این است که ترس از ریاضی بیشتر از آن که به سختی آن مربوط باشد، بخاطر شیوه نادرست مطالعه و تمرین کردن است. اگر کسی بداند چطور باید ریاضی را بخواند، حتی با پایه ضعیف تر هم می تواند به تسلط بالا دست پیدا کند. با توجه به این که این درس در کنکور رشته های مختلف دارای ضریب مشخص و معینی است و کسب درصد های بالا در آن می تواند بسیار تعیین کننده باشد؛ داوطلبان باید روش مطالعه ریاضی کنکور به صورت صحیح و اصولی را بیاموزند.
این درس به خودی خود می تواند تفاوت رتبه های برتر با سایر داوطلبان را مشخص کند و باعث تمایز داوطلبان قوی و ضعیف از یکدیگر می شود. چرا که بیشتر داوطلبان در این درس عملکرد متوسط یا ضعیف دارند و کسی که بتواند درصد بالایی کسب کند، شانس بالایی برای کسب رتبه های عالی دارد. با ما همراه باشید تا جزئیات دقیقی از درس ریاضی در کنکور ارائه دهیم و بهترین روش مطالعه این درس را برای کسب رتبه های برتر معرفی کنیم.
جزئیات کامل درس ریاضی کنکور در یک نگاه | کلیه رشته ها
| رشته تحصیلی | تعداد سوالات | زمان پاسخگویی | ضریب |
|---|---|---|---|
| ریاضی | ۴۰ | ۷۰ دقیقه | ۱۲ |
| تجربی | ۳۰ | ۶۰ دقیقه (مشترکا با درس زمین شناسی) | ۷ |
| انسانی | ۳۰ | ۳۰ دقیقه | ۶ |
مقایسه روش مطالعه ریاضی کنکور رشته های مختلف
درس ریاضی در کنکور برای همه رشته ها اهمیت ویژه ای دارد و در ظاهر روش مطالعه آن برای رشته های مختلف، متفاوت است، اما در اصل، ماهیت یادگیری مباحث آن در همه رشته ها یکسان است. ریاضی رشته ریاضی – فیزیک، شامل مباحث تخصصی است، ریاضی رشته تجربی، شامل مباحث کاربردی تر اما مفهومی تر است و ریاضی رشته انسانی، به ظاهر ساده تر اما تحلیلی تر می باشد. به طور کلی فاکتورهایی مانند یادگیری مفهومی مباحث ریاضی، تمرین فراوان، مرور منظم و حل تست با تحلیل دقیق، لازمه داشتن یک مطالعه اصولی و هدفمند است.
اگر شما دانش آموزان به صورت گام به گام و با مراحلی که ما در ادامه قرار است برایتان توضیح دهیم، درس ریاضی را مطالعه کنید؛ بدون شک موفقیت خود در این درس را تضمین خواهید کرد. به همین دلیل، شناخت تفاوت روش مطالعه در این سه رشته به شما داوطلبان کمک می کند تا انرژی و زمان خود را درست استفاده کنید و نتیجه بهتری را نیز بگیرید.
برای دانش آموزان رشته ریاضی، این درس نقش اصلی و کلیدی را در کنکور ایفا می کند. مباحث ریاضی این رشته گسترده تر و سنگین تر از سایر رشته ها است و به طور کلی شامل کتاب ریاضی ، حسابان، آمار و احتمال هندسه، گسسته و … می شود. در این رشته، فهم عمیق و ارتباط بین مفاهیم اهمیت زیادی دارد چرا که کتاب های سال های مختلف و مباحث نام برده شده به صورت ترکیبی باهم مورد سوال قرار می گیرد. برای مثال، مبحث حد و مشتق در پایه دوازدهم، با مفاهیم پایه ای توابع در پایه دهم و یازدهم ترکیب می شوند. در این رشته، چون حجم مباحث زیاد است، برنامه مرور مباحث نیز باید بسیار منظم باشد. مثلا اگر امروز مبحث «مشتق» خوانده شد، داوطلب باید هفته بعد مشتق را با «کاربرد مشتق در ماکزیمم و مینیمم» ترکیب کند تا ذهنش بتواند ارتباط میان مباحث را درک کند.
در رشته تجربی، درس ریاضی برای بسیاری از داوطلبان یک چالش جدی است که حتی گاهی اوقات باعث ترس دانش آموزان می شود. اما اگر به درستی مطالعه شود، می تواند به نقطه قوت تبدیل شود. محتوای ریاضی کنکور تجربی شامل مباحثی چون تابع، مثلثات، حد و مشتق، آمار، احتمال و هندسه است که باید با درک و تمرین مستمر آموخته شود. چون در کنکور تجربی بیشتر داوطلبان در این درس عملکرد ضعیفی دارند، حتی درصد ۵۰ می تواند تراز را جهش دهد. بهتر است داوطلب ابتدا از کتاب درسی شروع کند، سپس با درسنامه جامع تر یا فیلم های آموزشی، مفاهیم را درک کند و در نهایت تست های طبقه بندی شده بزند.
در رشته انسانی، ریاضی ممکن است در نگاه اول بی اهمیت به نظر برسد و بسیاری از داوطلبان از مطالعه آن سر باز بزنند. اما در واقع همین درس می تواند عامل تمایز رتبه های برتر این رشته باشد. زیرا بیشتر داوطلبان انسانی، در ریاضی عملکرد ضعیفی دارند و همین باعث می شود که درصد متوسط یا بالا، تاثیر زیادی بر تراز نهایی داشته باشد. در ریاضی انسانی، مباحث عمدتا شامل آمار، احتمال، مدل سازی و … است. در ریاضی انسانی، یادگیری باید با تمرین های تشریحی آغاز شود. مثلا داوطلب ابتدا مثال های کتاب درسی را حل کند، سپس با تست های تالیفی سطح بندی شده ادامه دهد. برای این داوطلبان، درک ساده و کاربردی مفاهیم اهمیت زیادی دارد. لازم نیست همه مباحث را به صورت عمیق مطالعه کنند، بلکه باید بر مفاهیم اصلی تسلط پیدا کنند تا بتوانند تست ها را به درستی تحلیل کنند.
۵ گام مهم در روش مطالعه ریاضی کنکور که باید بدانید!
📑 گام اول: مطالعه‌ی مفهومی درسنامه
اولین و مهمترین قدم، درک مفهوم آن مبحث است. یعنی وقتی وارد یک مبحث جدید می شوید، نباید فرمول ها را حفظ کنید، بلکه باید مفهوم و منشا آن ها را بفهمید و در مواجه با انواع تست ها آن را به کار ببرید. بنابراین در اولین گام الزامی است که به صورت مفهومی آن مبحث را درک کنید. درک مفهومی یعنی اینکه بتوانید مبحث مورد مطالعه را با زبان خود، بدون نیاز به فرمول یا منبع کمکی برای خودتان توضیح دهید.
در این مرحله ابتدا درسنامه کتاب درسی یا منبع آموزشی تان را آرام و با دقت بخوانید. هر جا که در آن مثال آمده، خودتان آن را به صورت تشریحی کنید و نگران اشتباه حل کردن و یا زمان نباشید. اگر نکته ای را نفهمیدید، سریع به پاسخ نگاه نکنید؛ چند دقیقه فکر کنید. زیرا هدف این مرحله فقط فهمیدن و ارتباط گرفتن با مطلب است، نه حفظ کردن یا تست زدن.
در اولین گام توصیه می شود که در دفتر جداگانه ای مفاهیم هر فصل را با زبان خودتان خلاصه نویسی کنید و سعی کنید که مفهوم و برداشت خودتان از مبحث را به کاغذ انتقال دهید. مثلا بنویسید: «حد توضیح می دهد که یک تابع یا یک دنباله، وقتی به نقطه ای نزدیک و نزدیک تر می شود، به چه مقداری میل می کند.» این نوع خلاصه نویسی باعث درک عمیق از درسنامه می شود. در این مرحله می توانید بسیاری از فرمول ها مانند دنباله، مثلثات، محیط و مساحت ها و … را یادداشت کنید و در مرور سریع از آن ها استفاده کنید.
📑 گام دوم: حل تمرین های تشریحی و تثبیت مفاهیم
در قدم دوم هنگامی که مفهوم مبحث مورد مطالعه خود را فهمیدید، بلافاصله سراغ تمرین های کتاب درسی و جزوه بروید. در این مرحله باید انواع سوالات تشریحی را مورد بررسی قرار دهید و هدف آن، تثبیت مفاهیم در ذهن از طریق تمرین های ساده و تشریحی است. در این گام باید بدون عجله اقدام به حل سوالات کنید و توجهی به زمان نداشته باشید. چرا که هدف آن کاربرد مفاهیم آموخته شده در حل سوالات است. در این جا اگر در حل سوالی دچار مشکل شدید، می توانید به سراغ پاسخنامه بروید و راه حل آن را بخوانید. سپس دوباره از اول خودتان حل کنید و سعی کنید که الگوی حل سوالات را درک کنید.
فرض کنید در مبحث «مثلثات» هستید. بعد از یادگیری نسبت های سینوس و کسینوس، باید چند مثال ساده از کتاب درسی را خودتان حل کنید. مثلا زاویه ای که سینوسش برابر با ۱/۲ است را پیدا کنید. در ظاهر سوال ساده ای است، اما همین سوال باعث می شود ذهن شما دایره مثلثاتی را درک کند و مفهوم زاویه های مرجع را بشناسد. رتبه های برتر هیچ وقت از تمرین های تشریحی کتاب غافل نمی شوند، چون این تمرین ها، منبع و پایه اصلی یادگیری دانش آموزان هستند.
📑 گام سوم: تست زنی آموزشی
بعد از اینکه مباحث را از نظر مفهومی و تشریحی یاد گرفتید، نوبت تست زنی است. در این مرحله هدف از انجام تست، آموزش و یادگیری مبحث، به صورت تست محور است. یعنی بعد از اینکه شما مفهوم یک مبحث را یاد گرفتید، و موفق به حل انواع نمونه سوالات تشریحی شدید؛ وقت آن است که آموخته های خود را در حل تست ها به کار ببرید. تست های آموزشی تست هایی هستند که زمان در آن ها دخیل نیست و دانش آموز بدون در نظر گرفتن تایم، باید به آنها پاسخ بدهد. هدف از انجام این کار این است که دانش آموز بتواند بدون استرس از دست رفتن زمان، در فضای حل تست قرار بگیرد و بتواند هر آن چه که آموخته است را به صورت تست محور پیاده کند.
بنابراین در این مرحله توصیه می شود که بدون محدودیت زمانی تست بزنید و بعد از هر تست، پاسخنامه آن را نیز مطالعه کنید؛ حتی اگر آن سوال را به درستی پاسخ داده اید. در این گام نیز سعی کنید که نکته های جدید یا اشتباهات خود از حل تست ها را در دفترچه ای مخصوص بنویسید. فراموش نکنید که هدف در این مرحله، یادگیری از تست ها است، نه سرعت! بنابراین اگر تستی طول کشید یا چندبار اشتباه کردید، اشکالی ندارد. در حل تست های آموزشی سعی کنید که در کنار هر تست علامت های مخصوصی قرار دهید تا در هنگام مراجعه مجدد به آن ها، وضعیت پاسخگویی اولیه خود را به یاد بیاورید. این کار باعث می شود که نقاط ضعف و قوت خود را تشخیص دهید و در مرورهای بعدی فقط سراغ تست های ستاره دار و اشتباه بروید تا زمان تان تلف نشود. به عنوان مثال:
- ✅ : اگر تست ها ساده بود.
- ⭐ : اگر تست ها نکته دار بود.
- ❌: اگر تست ها را اشتباه حل کردید.
📑 گام چهارم: تست زنی زمان دار و ترکیبی
وقتی مرحله آموزشی را کامل گذراندید و احساس کردید که در مبحث مورد نظر مسلط شده اید، حالا نوبت تست زنی زمان دار و ترکیبی است. در این مرحله باید خودتان را در شرایط مشابه کنکور قرار دهید. مثلا مجموعه ای ۱۰۰ عددی از تست های فصل را انتخاب کنید که شامل نکات ترکیبی با سایر فصل ها نیز باشد. ( به عنوان مثال برای ۱۰ تست، ۱۲ تا ۱۵ دقیقه). در این مرحله باید از یک زمان سنجش مانند کورنومتر استفاده کنید.
این همان مرحله ای است که باید مانند شرایط واقعی کنکور تمرین کنید. مثلا اگر در فصل مشتق هستید، ۱۰ تست مختلف از انواع کاربرد مشتق را انتخاب کنید: تست هایی درباره بیشینه و کمینه، نقاط عطف، شیب خط مماس و سرعت لحظه ای و … برای خودتان زمان مشخص کنید و در پایان، درصد بگیرید. اگر مثلا از ۱۰ تست، ۶ تست را درست زدید، به دنبال علت ۴ تست غلط بروید. آیا فرمول ها را فراموش کردید؟ یا نتوانستید سریع روش مناسب را تشخیص دهید؟ همین تحلیل ها ست که شما را به تسلط واقعی می رساند.
این نکته بسیار مهم است که بعد از اتمام زمان پاسخگویی به مجموعه سوالات، پاسخنامه را مورد بررسی قرار دهید و به صورت تست به تست سراغ پاسخنامه نروید. همین کار باعث می شود که مهارت مدیریت زمان، دقت و سرعت محاسبه شما تقویت شود. اگر در هنگام پاسخگویی به سوالات زمان دار، احساس کردید که وقت کم آورده اید، علت را مشخص کنید: آیا به صورت وسواس گونه به سوالات پاسخ می دهید؟ آیا فرمول ها را از یاد می برید؟ یا در محاسبه کند هستید؟ و … سعی کنید که در هر صورت، مشکل را در همان مرحله حل کنید، نه اینکه از کنار آن بگذرید.
بسیاری از رتبه های برتر این تست های زمان دار و سنجشی را به عنوان آزمون های کوچک نگاه می کنند و سعی می کنند که در شرایط واقعی مشابه با آزمون سراسری به آن نگاه کنند. یکی از مهمترین توصیه هایی که در این مرحله می توانیم به دانش آموزان داشته باشیم این است که هر بار بعد از انجام تست های سنجشی، یک جدول تحلیلی برای خودتان بنویسید: در این جدول مشخص کنید که چند سوال درست، و چند سوال غلط بوده است و علت پاسخگویی نادرست به سوالات و همچنین دام های آموزشی نهفته در هر سوال را نیز یادداشت کنید.
📑 گام پنجم: مرور و جمع بندی منظم
شاید مهم ترین مرحله در روند مطالعه درس ریاضی، مرور و جمع بندی است. بدون مرور، هرچقدر هم خوب یاد بگیرید، مطالب از ذهن شما از بین می رود. مرور مباحث ریاضی باید برنامه دار، کوتاه و مستمر باشد. به طور کلی سه نوع مرور وجود دارد:
- مرور کوتاه‌مدت: ۲۴ ساعت بعد از یادگیری هر مبحث
- مرور میان‌مدت: حدود یک هفته بعد
- مرور بلندمدت: هر ماه یک بار
در هر مرور، لازم نیست درسنامه را بخوانید. کافی است تست های علامت دار، نکات خلاصه نویسی شده و اشتباهات قبلی را مرور کنید. این مرورها باعث تثبیت بلند مدت مطالب در حافظه بلند مدت می شوند. یادگیری ریاضی بدون مرور مداوم، ناپایدار است. در هر مرور، نباید دوباره تمام مطالب از ابتدا خوانده شود، بلکه فقط نکات مهم، فرمول ها و سوالاتی که در مراحل قبلی به ان ها پاسخ نداده اید و یا به آن ها پاسخ غلط داده اید؛ مرور می شوند. پس از انجام تمامی مراحل قبلی، داوطلب باید وارد مرحله جمع بندی شود که مهم ترین مرحله به حساب می آید. در این مرحله هدف دیگر یادگیری یک مبحث جدید نیست، بلکه سازمان دهی مطالب قبلی و افزایش سرعت عمل است. در این مرحله می توانید از کلاس های آموزشی و کتاب های جمع بندی استفاده کنید.
بهترین روش مطالعه ریاضی کنکور از زبان رتبه برترها
رتبه های برتر کنکور و آن دسته از داوطلبانی که به درصد های بالا در درس ریاضی دست پیدا می کنند، هر کدام سبک خاص خود را دارند، اما در میان آن ها یکسری اصول و راهکارهای مشترک وجود دارد که عامل موفقیت شان به حساب می آید. نخستین اصل، مطالعه مفهومی به جای حفظ فرمول است. چرا که درک عمیق یک مبحث یا یک مفهوم ریاضی، بیشتر از حفظ کردن آن در ذهن به صورت پایدار باقی می ماند. زیرا وقتی داوطلب بفهمد چرا و چگونه یک فرمول شکل گرفته است، هرگز دیگر آن را فراموش نمی کند.
یکی از مهمترین راهکارهایی که رتبه برتر ها در مطالعه درس ریاضی به آن توصیه می کنند، تمرین و تکرار اصولی و منظم است. رتبه های برتر به صورت روزانه درس ریاضی را مطالعه می کنند و آن را در برنامه ریزی مطالعاتی خود می گنجانند؛ حتی اگر زمان کوتاهی داشته باشند. این دسته از دانش آموزان هر روز چندین مجموعه تست متنوع را حل می کنند تا ذهنشان برای یادگیری این درس همچنان فعال بماند. این تداوم باعث می شود که مهارت حل مسئله را تقویت و تثبیت کنند.
رتبه های برتر معتقد هستند که باید تست ها را به صورت تحلیلی مورد بررسی قرار داد و صرفا نباید به زدن تست ها و شرکت در آزمون های آزمایشی بسنده کرد. چرا که همین تحلیل هاست که موجب می شود نقاط ضعف و قوت دانش آموز شناسایی گردد. بنابراین به دانش آموزان توصیه می شود که بعد از هر تست، زمان زیادی را صرف بررسی علت درست یا غلط بودن گزینه ها کنند، چرا که این کار باعث می شود اشتباهات شان تکرار نشود.
یکی از مهمترین نکات در روش مطالعه ریاضی رتبه های برتر کنکور این است که تعادل مناسبی را میان زمان و مباحث مهم تر هر فصل برقرار می کنند. بسیاری از داوطلبان وقت زیادی را روی فصل های خاصی صرف می کنند، در حالی که در کنکور، همه مباحث ارزش یکسانی ندارند. رتبه های برتر معمولا ابتدا مباحث پایه ای، پر تکرار و ساده تر را مسلط می شوند تا درصد خود را تثبیت کنند، سپس سراغ مباحث سنگین تر می روند.
در نهایت باید گفت که ریاضی، درسی است که هیچ داوطلبی با ترس از آن یا حذف کردن آن موفق نمی شود. بلکه موفقیت در آن نیازمند برنامه ریزی، تمرین و پشتکار است. به طور کلی روش مطالعه صحیح این درس برای همه رشته ها در سه چیز خلاصه می شود: یادگیری مفهومی مبحث + تمرین هدفمند + مرور مداوم.
اگر در درس ریاضی ضعف و مشکل دارید، می توانید در دوره های آموزشی و کلاس های آنلاین کلاسینو ثبت نام کنید. در این دوره اساتید خبره و توانمندی همچون آریان حیدری با این موسسه همکاری می کنند که دوره های ویژه رشته ریاضی، تجربی و انسانی را برگزار می کنند. برای مشاهده رزومه این استاد و همچنین مشاهده جلسات رایگان و دانلود جزوات ایشان بر روی لینک زیر کلیک کنید: